30. Nationaal Archief
In het Nationaal Archief ligt bijna 1000 jaar geschiedenis van Nederland opgeslagen in 125 kilometer archieven, 15 miljoen foto’s en 300.000 kaarten en tekeningen. Of het nu het archief van ons parlement, de VOC of de KNVB is; u vindt het in het Nationaal Archief. Een van de topstukken uit de collectie is de eerste grondwet van ons koninkrijk uit 1814. Maar ook de andere grondwetten en Nederlands belangrijkste geboortepapieren liggen in het Nationaal Archief.
Grondwetten in het Nationaal Archief
Op 29 maart 1814 stemmen 448 notabele inwoners van Nederland in met de allereerste grondwet van ons koninkrijk. Daarna volgen enkele herzieningen. De eerste is al vrij snel. In de grondwet van 1815 worden ook België en Luxemburg toegevoegd aan het Verenigd Koningrijk der Nederlanden. In 1840 wordt dit deel van de grondwet weer aangepast vanwege de afscheiding van België in 1839. In 1848 wordt de ministeriële verantwoordelijkheid geregeld maar ook de rechtstreekse verkiezing van de Tweede Kamer, Provinciale Staten en gemeenteraden.
Grondwet 1814 - Foto: Jan Zweerts
In de jaren daarna staan de grondwetherzieningen in het teken van gelijkheid. Het kiesrecht voor mannen wordt uitgebreid (1887 en 1917), openbaar en bijzonder onderwijs worden gelijkgeschakeld en in 1922 wordt het vrouwenkiesrecht vastgelegd. In 1983 krijgt de grondwet voor het eerst een anti-discriminatie-artikel: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Geschiedenis
Het verhaal van het Nationaal Archief begint in de woelige tijd van de Bataafse Republiek. Een wet uit 1796 bepaalde dat staatstukken van instellingen en administraties nauwgezet bewaard moesten worden om ze later aan derden te kunnen laten zien. In de loop der tijd is het Nationaal Archief uitgegroeid tot ware schatkamer. Naast de archieven van de Rijksoverheid bestaat de collectie uit archieven van maatschappelijke organisaties, bedrijven, families en personen die van nationaal en internationaal belang zijn of zijn geweest.
Het Nationaal Archief is voor iedereen toegankelijk en biedt de mogelijkheid om oog in oog te staan met de originele bronnen van de geschiedenis, van Nederland, maar ook van de eigen familiegeschiedenis.
Gebouw
Het Nationaal Archief is sinds 1979 gehuisvest op de Prins Willem-Alexanderhof 20 in Den Haag, naast station Den Haag Centraal. Het gebouw is ontworpen door Sjoerd Schamhart. Op de begane grond bevindt zich een studiezaal waar originele archiefstukken geraadpleegd kunnen worden. Het Nationaal Archief organiseert jaarlijks een aantal bijzondere tentoonstellingen en activiteiten.
Meer informatie op www.gahetna.nl