20. Plaquette Heulstraat

Constitutioneel 

Plaquette Heulstraat

Deze herdenkingsplaquette herinnert ons aan de herziening van artikel 42 van de Grondwet in 1848, toen de macht van de koning werd ingeperkt ten gunste van de Staten-Generaal. Artikel 42 stelt dat de koning onschendbaar is en dat de ministers verantwoordelijk zijn. De ‘ministeriële verantwoordelijkheid’ is op deze bepaling gebaseerd. De koning kan dan ook niet gedwongen worden af te treden naar aanleiding van een politieke handeling; een minister wel. De onschendbaarheid van de koning komt ook tot uiting in het zogenaamde contraseign. Elke wet die door het parlement is aangenomen, moet niet alleen door de koning, maar ook door een minister zijn ondertekend. De koning verleent zo zijn gezag aan de wet, terwijl aan de andere kant de verantwoordelijkheid van de minister tot uitdrukking komt. Artikel 42 definieert ook wie de regering is: dit zijn de koning en de ministers. De koning kan niet zelfstandig beslissingen nemen, dit gaat altijd in overleg met ministers.

Artikel 42 Grondwet

1. De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers.
2. De Koning is onschendbaar; de ministers zijn verantwoordelijk.

Geschiedenis

De naam van Johan Rudolph Thorbecke is onlosmakelijk verbonden met de Grondwet van 1848 in het algemeen en met artikel 42 in het bijzonder. Hij is de architect van de ministeriële verantwoordelijkheid.

De herdenkingsplaquette is op 3 november 1948 onthuld. Een historische dag, want precies 100 jaar eerder werd in Paleis Kneuterdijk de nieuwe Grondwet afgekondigd.

Architectuur

De plaquette is van brons en heeft een afmeting van 100 x 140 cm. Het ontwerp is van G.J.W. Rueb.